VDK: | BE91 8916 3412 4776 | BIC: VDKSPBE91 | ||
Belfius: | BE54 7785 9953 2197 | BIC: CKCCBEBB |
CAR De Schakel - Wetteren is een vereniging zonder winstoogmerk. Wij zijn erkend door het VAPH (R 192) en hebben een overeenkomst RIZIV (9.65.192.55).
De werking van het CAR De Schakel-Wetteren VZW is toegespitst op het cliënteel, in de praktijk kinderen en adolescenten van 2,5 tot 18 jaar, waarvoor we menen in eer en geweten, helpend te kunnen zijn met onze mogelijkheden en disciplines, met het oog op hun revalidatie en aanpassing aan de maatschappij. Meer specifiek gaat het om kinderen en adolescenten met stoornissen in één of meerdere van de volgend functionele systemen: praxie, fasie (taal en spraak), gnosie, geheugen, aandacht- bewustzijn, emotie-affect, gedragscontrole- en planning. De prognose moet een adequater functioneren in de school en/ of maatschappelijke situatie (opnieuw) in het vooruitzicht stellen.
Praktisch heeft het centrum tot doel de integratie of reïntegratie van kinderen en jongeren (van 2,5 tot 18 jaar) te bevorderen in alle maatschappelijke contexten.
Dit betekent concreet:
Daarbij wil het centrum prioritaire accenten leggen op:
Car De Schakel-Wetteren VZW wil:
De visie van ons centrum bestaat in de overtuiging dat:
Ontstaan van de sector
In 1946 wordt het "Fonds voor professionele en sociale wederopheffing van de invaliden" opgericht. Deze legt de basis voor de kaderwet van 16 april 1963 voor het "Rijksfonds voor Sociale Reclassering van Mindervaliden". Dit fonds stelt van bij oorsprong de verbintenis tussen de geneeskundige verzorging, vakscholing in functie van beroep(re)integratie en de stimulans tot privé-initiatieven (Van Hove, 2012). De economische groei in de jaren vijftig en zestig creëert de condities voor de expansie van de welzijnssector, niet alleen op inhoudelijk, maar ook op organisatorisch vlak (Steyaert, 1996; Driessens en Geldof, 2009). Voor diegenen die niet zonder hulp kunnen meedraaien, worden allerlei initiatieven ontwikkeld, onder andere de revalidatiecentra (Van Hove, 2012; Scheiris et al., 2008). De kaderwet van 1963 schept de oprichtingsmogelijkheden voor onder andere Centra voor Medische Revalidatie en installeert het wettelijk kader van de voorheen vrije initiatieven (Scheiris et al., 2008). In augustus 1963 wordt de opsplitsing gemaakt tussen arbeidsongeschiktheidsverzekering en geneeskundige verzorgingsverzekering waaruit in 1968 uiteindelijk het eerste revalidatiecentrum ontstaat. De voorlopers richten zich in eerste instantie vooral op de rehabilitatie van kinderen met een psychische ontwikkelingsstoornis (de "PSY"-centra) en gehoorstoornissen (de "NOK"-centra). Dit breidt snel uit naar een divers publiek (Scheiris et al., 2008).
Jaren '70: Revalidatiecentrum voor licht mentaal gehandicapten
In het Wetterse is er nood aan zo'n nieuw centrum. Er bestaat immers geen buitenschoolse begeleiding en therapie voor kinderen die nood hebben aan een geïndividualiseerde en gespecialiseerde aanpak en die moeilijk kunnen geholpen worden binnen de context van de school zelf.
Het "Revalidatiecentrum voor licht mentaal gehandicapten" wordt uiteindelijk op 14 mei 1970, als één van de eerste in de regio, opgericht.
Het cliënteel bestaat in de beginfase voor een groot deel uit licht mentaal gehandicapte kinderen, maar al snel komen daar ook zwakbegaafde en normaal begaafde kinderen met leer- en/of ontwikkelingsachterstand bij. Het aantal cliënten van het Revalidatiecentrum groeit gestaag.
Jaren '90: De Schakel
Twintig jaar lang is het "Rijksfonds" de enige subsidiërende instantie en verandert er weinig of niks aan de werking. Einde jaren '80 zitten de Revalidatiecentra wegens de communautarisering een tijdje zonder duidelijke voogdijoverheid. In 1987 wordt, geheel in de lijn van het bezuinigingsdiscours, een moratorium afgekondigd die de expansie van de sector stil legt. Dit moratorium is tot op heden nog geldig. De huidige versnippering van de sector kent dus zijn oorsprong in dit moratorium en de bevriezing van het personeelsbestand in 1992.
Begin jaren '90 wordt sector overgedragen naar het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV). De wettelijke erkenning, onder andere de erkenning als v.z.w., en werkingstoelagen behoren tot de regionale overheden. Voor Vlaanderen is dit heden het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH). De dagelijkse opdracht wordt ingegeven door het RIZIV. De overgang naar het RIZIV betekent ook het inschrijven in een biomedisch model en de sociale zekerheid. Er dient een duidelijke diagnose vooraf te gaan aan de mogelijkheid tot therapie en het ontologisch medisch model staat centraal.
Naarmate het cliënteel in het Revalidatiecentrum uitbreidt en de aard ervan verandert, groeit in het toenmalig "Revalidatiecentrum voor licht mentaal gehandicapten" het besef dat deze naam de lading niet meer dekt. Op de teamvergadering van 15 juni 1994 wordt de nieuwe naam gekozen: "Centrum voor Ambulante Revalidatie (CAR) De Schakel-Wetteren vzw".
De naam "De Schakel" verwijst naar het gegeven dat het CAR een belangrijke schakel wil zijn in het (re)integratieproces voor kinderen in de maatschappij.
Jaren 2000: Reconversie en een nieuw gebouw
Reconversie en de implicaties op de dagelijkse werking
In de jaren '90 wordt de conventie verschillende keren aangepast. De belangrijkste aanpassing gebeurt in 2012 nadat tijdens een lange reconversiefase de regelgeving en de doelgroepen grondig worden herschreven. Veel meer nog dan vroeger het geval was, krijgen de Centra voor Ambulante Revalidatie de opdracht zich te richten op "zwaardere pathologieën" en tot de meest kwetsbare groepen in onze samenleving.
De geleidelijke verandering van het cliënteelsbestand en de veranderende kijk op het revalidatiegebeuren in zijn totaliteit heeft ook zijn invloed op het personeelsbestand en de manier van werken.
Waar in de rijksfondsperiode door de verschillende disciplines vooral individuele technische prestaties verricht worden en er veel minder aandacht is voor een multidisciplinaire en globale aanpak en voor overleg met andere hulpverleners (de regelgeving laat ook niet veel meer toe), gaat daar sinds de eerste conventie met het RIZIV wel steeds meer aandacht naar toe. Vandaag de dag is deze aanpak een conditio sine qua non voor een kwaliteitsvolle therapie en begeleiding en de wetenschappelijke kijk op het revalidatieproces is nog voortdurend aan het evolueren. Zo is de werking van de CAR's - en dus ook van De Schakel - niet meer alleen gebaseerd op het louter medisch model, maar ook meer en meer op het bio-psychosociaal model, waarin niet alleen het individu met zijn stoornis, maar ook de omgevingsvariabelen belangrijk zijn.
Wat het personeel betreft komt er meer nood aan coördinatie en psychologische begeleiding van zowel de kinderen, de ouders als de brede omgeving. De (fijn)motorische en psychomotorische begeleiding komen meer op de voorgrond. De psychologische equipe wordt in de loop der jaren gevoelig uitgebreid en in 2011 wordt voor het eerst een kinesiste aangeworven, een discipline die tot dan niet in De Schakel aanwezig was. Dit is echter geen evidentie: de overheid legt enerzijds steeds meer verplichtende regels op en anderzijds is er sinds onze overgang naar het RIZIV (meer dan 20 jaar geleden!) nog steeds een personeelsstop van kracht. Slechts door een aantal tewerkstellingsmaatregelen - die los staan van de conventieovereenkomst en waarvan de Sociale Maribel de belangrijkste is - lukt het om het personeelsbestand geleidelijk op te krikken en aan te passen.
Een nieuw gebouw dringt zich
Kort na de eeuwwisseling groeit in De Schakel eveneens het besef dat - naast het juiste, bekwame personeel - ook een aangepaste infrastructuur en de nodige middelen nodig is. Het gebouw waarin gewerkt wordt, is immers oud, opgeleefd en niet meer aangepast aan de noden. Er zijn vochtproblemen en reukhinder en heel wat lokalen hebben weinig of zelfs geen (natuurlijk) licht of verluchting. Door de personeelsuitbreiding is het gebouw ook te klein geworden. Na de installatie van de nieuwe beheerraad in 2005 wordt er gekozen voor een nieuwbouw. Het oude gebouw wordt afgebroken en nieuw functioneel gebouw komt in de plaats.Tijdens de bouw (van juli 2007 tot december 2009) verhuist de Schakel naar een voorlopige locatie in een gedeeltelijk leegstaand gebouw van VBS Sint Gertrudis. In januari 2010 wordt er intrek genomen in de nieuwe gebouwen.
Bart Volders
Met dank aan Luc Roggeman (directeur tot 2014) voor de nodige kadering en uitleg.